Flash Player’dan veda: ‘Bilgisayarınızdan bizi kaldırmanızı tavsiye ediyoruz’

İnternet üzerinde animasyonların, reklamların, görüntülerin görüntülemesini sağlayan tarayıcı eklentisi Adobe Flash Player’ın kullanımına son verildiği açıklandı.

1996 yılında tarayıcılarda görüntülerin oynatılması ile online oyunların oynanmasını sağlamak emeliyle hizmete sunulan ve internet tarihinin köşe taşlarından olan Flash, yıllar içerisinde güvenlik meseleleri ile boğuştu ve akıllı telefon çağına geçemedi, gelişmeleri yakalayamadı.

Eklentinin geliştiricisi Adobe şirketi, Flash için daha fazla güvenlik güncellemesi sunmayacağını açıkladı ve kullanıcılara uygulamayı silme daveti yaptı:

“Adobe Flash Player’i kullandığınız için teşekkür ederiz. 31 Aralık itibariyle Flash Player’e takviye vermeyi kestik. Sisteminizin güvenliğini sağlamaya yardımcı olmak için, Flash Player içeriğini ivedilikle kaldırmanızı tavsiye ediyoruz.”

Flash Player, 12 Ocak prestijiyle da artık görüntü oynatmayacak.

NEDEN BU KADAR TANINAN OLDU?

Flash’ın yayımladığı yıllarda internet suratı bugünküne kıyasla çok daha düşüktü.

Fakat buna rağmen Flash, kullanıcılarına içeriği daha yüksek süratte indirebilme imkânı sundu.

Animatör David Firth, verdiği demeçte, “Flash ile birden fazla karakter, art plan imajı, ses ve 2 megabayttan (MB) daha az müzik içeren, tarayıcıdan görüntülenebilen üç dakikalık bir animasyon yapabilirdiniz” diye konuştu.

Firth imzalı “Salad Fingers” (Salata Parmakları) isimli gerçeküstü animasyon internet dünyasında büyük bir muvaffakiyet elde etti.

Firth, Salad Fingers işini, “Eksik olduğunu hissettiğim görmek istediğim şeyleri, karanlık ve gerçeküstü güldürüyü yaptım” kelamlarıyla açıkladı.

Firth tarafından “Flash’ın YouTube’u” olarak tanımlanan Newgrounds üzere siteler, çizgi sinemalara ve etkileşimli oyunlara yönelik artan talebi karşılaması sebebiyle popülarite kazandı.

Newsgrounds için “Herkesin içerik yayımlamasına müsaade veren ve gerçek vakitli olarak sunulduğunu gördüğüm birinci web sitesiydi” sözlerini kullanan Firth, kelam konusu içeriğin kullanıcılar tarafından beğenilmemesi durumunda yayından kaldırıldığını lisana getirdi ve ekledi:

“Bu yüzden içeriğinizi gönderirken bunu hesaba katardınız.”

ReutersSteve Jobs, Flash’ı eleştirenler ortasındaydı.

NE OLDU?

Flash, animasyonlardan çok daha fazlasıydı. Tıpkı vakitte YouTube üzere web sitelerinin yüksek kaliteli görüntüler yayımlamasına da müsaade veriyordu.

Adobe, 2009’a kadar Flash’ın internete bağlı masaüstü bilgisayarların yüzde 99’una yüklendiğini açıkladı.

Fakat internet dünyası taşınabilir aygıtlara yanlışsız kayarken Adobe buna reaksiyon vermekte yavaş kaldı.

Adobe’un eski eserlerden sorumlu lider yardımcısı David Mendels, “Flash Lite ile ucuz telefonları optimize ettik” dedi ve şöyle devam etti:

“Japonya üzere yerlerde inanılmaz derecede başarılıydı, fakat masaüstü Flash ile birebir değildi. Tam olarak uyumlu değildi.”

Nisan 2010’da, Apple’ın kurucusu Steve Jobs, Apple’ın Flash’ın iPhone ve iPad’lerde çalışmasına neden müsaade vermediğini açıklayan, “Flash Üzerine Düşünceler” başlıklı bir açık mektup yazdı.

Jobs, Flash’ın dokunmatik bir ekranda kullanımının zahmetli ve güvenilmez olduğunu söylerken Flash’ın telefonun pil ömrünü de azalttığını savundu.

Görüntülerin ve animasyonların Flash yerine HTML5 ve öbür açık teknolojilerle sunulabileceğini aktaran Jobs, bunun da Flash’ı bir akıllı telefon yahut tablette gereksiz hale getirebileceğini söyledi.

Mendels de “iPhone çıktığında Flash tam olarak hazır değildi” değerlendirmesini yaptı.

Mendels, Apple’ın kendine has bir ekosistem yaratmak istediğini de kelamlarına ekledi.

En nihayetinde Adobe, Flash Player’ın akıllı telefonlarda çalışan bir sürümünü geliştirdi.

Lakin internet ilerlemişti. Facebook, Netflix ve YouTube üzere büyük markalar halihazırda Flash olmadan akıllı telefonlara görüntü oynatabiliyordu.

Kasım 2011’de Adobe, taşınabilir aygıtlar için Flash’ın geliştirilmesini sonlandırdı.

Masaüstü bilgisayarlar için Flash üretilmeye devam etti, lakin yazılım birçok güvenlik açığından muzdaripti.

Apple, 2015 yılında Safari web tarayıcısında eklentiyi varsayılan olarak devre dışı bıraktı.

Google’ın tarayıcı uygulaması Chrome da Flash içeriklerini engellemeye başladı.

Tüm bu yaşananların akabinde Adobe 2017 yılında yaptığı açıklamada, 2020’de Flash’ı kullanımdan kaldıracağını ilan etti.

Adobe açıklamasında, HTML5 üzere teknolojilerin, kullanıcıların özel bir eklenti yüklemesini gerektirmeden “uygulanabilir bir alternatif” sağlayacak kadar olgunlaştığını belirtti.

ESKİ ANİMASYONLARA NE OLACAK?

Flash Player’ın 12 Ocak’tan itibaren içerikleri görüntülemesi sebebiyle yıllardır yayında olan animasyonların akıbeti ile ilgili de kimi tasalar var.

Oyun şirketi Zynga, yılbaşı gecesi FarmVille görüntü oyununun yepyeni versiyonunu Flash’ın aldığı karar sebebiyle 11 yıl sonra sonlandırdı.

‘Ruffle’ olarak bilinen açık, işbirliğine dayalı bir proje, Flash içeriğini bir eklenti gerektirmeden bir web tarayıcısında oynatabilen bir yazılım geliştirmek için çalışıyor.

İnternet arşivinde şu anda 2 binden fazla bu tipten öğe yer alıyor.

David Firth, içeriklerini YouTube’dan “Flash katili” benzetmesini yaparak yayımladı. Bu içeriklerin ortasında Salad Fingers kısımların de yer alıyor.

YouTube’un vakit içerisinde daha yüksek kaliteli görüntüleri sunmasıyla işlerin Flash formatında yayımlaması için rastgele bir neden de kalmadığını söz eden Firth, buna rağmen interaktif web siteleri ve oyunların hala kullanılmasının de formatı korumak için öbür bir neden olduğunu savundu.

Flash’ta geliştiriciler tarafından kullanılan özelliklerin pek birçok şu anda Adobe’un bir diğer eseri Adobe Animate’te de mevcut.

Adobe, yaptığı son açıklamada yıllar içerisinde Flash Player kullanan kullanıcılara teşekkür etti ve üretimlerde yaratıcılara sunulan katkıdan ötürü gururlu olduklarını kaydetti.

FLASH’I BİLGİSAYARIMDAN NASIL KALDIRABİLİRİM?

Adobe, web sitesinde Windows ve Mac bilgisayarlarda Flash’ın kaldırılması için talimatları sundu.

Ayrıntılara bu adresten bakılabilir.

Kaynak: Cumhuriyet Gazetesi